هجرت و جهاد
وَ الَّذِینَ آمَنُوا مِن بَعْدُ وَ هَاجَرُوا وَ جَاهَدُوا مَعَکُمْ فَأُولَٰئِکَ مِنکُمْ وَ أُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿الأنفال: ٧۵﴾
و کسانی که بعداً ایمان آوردند و هجرت کردند و با شما جهاد نمودند، از شما هستند؛ و خویشاوندان نسبت به یکدیگر، در احکامی که خدا مقرّر داشته، (از دیگران) سزاوارترند؛ خداوند به همه چیز داناست.
«هجرت وجهاد»
ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﻠﺎم ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺻﻴﻞ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﺍﺳﻠﺎم ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﮔﺮ ﻫﺠﺮﺕ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺳﻠﺎم ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻔﻘﺎﻥ ﺁﻭﺭ ﻣﻜﻪ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﺭﻓﺖ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺟﻬﺎﺩ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺳﻠﺎم ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻮ ﻧﻤﻰ ﻛﺮﺩ.
ﻫﺠﺮﺕ ﺍﺳﻠﺎم ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻯ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ، ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﻜﻨﻨﺪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﻨﻄﻖ ﻭ ﺣﺮﻑ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺣﻘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ!.
ﻫﻢ ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺠﺎﺕ ﺍﺳﻠﺎم ﺍﺯ ﺑﻦ ﺑﺴﺘﻬﺎ ﻭ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺳﻮ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺭﺍﻫﻰ ﺟﺰ ﺍﺣﻴﺎﻯ ﺍﺻﻞ” ﻫﺠﺮﺕ” ﻭ” ﺟﻬﺎﺩ” ﻧﻴﺴﺖ، ﻫﺠﺮﺕ ﺻﺪﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﮕﻮﺵ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺩﻟﻬﺎﻯ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺍﻗﻮﺍﻣﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺗﺸﻨﻪ ﺣﻖ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻰ ﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻟﺠﻮﺟﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺟﺰ ﻣﻨﻄﻖ ﺯﻭﺭ ﺑﮕﻮﺷﺸﺎﻥ ﻓﺮﻭ ﻧﻤﻰ ﺭﻭﺩ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﺮ ﻣﻴﺪﺍﺭﺩ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ (هجرت) ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺩﺭ ﻟﺎﻙ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﻭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻣﺒﺸﺮﺍﻥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻭ ﻣﺒﻠﻐﺎﻥ ﻓﺮﻕ ﺿﺎﻟﻪ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ به شرق ﻭ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﻤﺎﻝ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻗﺒﺎﺋﻞ ﻭﺣﺸﻰ ﻭ ﺁﺩﻣﺨﻮﺍﺭ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎﻝ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺯﻣﻴﻦ، ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻋﻤﻠﺶ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ!.
ﻋﺠﺐ ﺗﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻓﺮﺳﺦ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺑﻴﺨﺒﺮ ﻭ ﮔﺎﻫﻰ ﺣﺘﻰ ﺭﻧﮓ ﻳﻚ ﻣﺒﻠﻎ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ، ﻟﺬﺍ ﻣﺤﻴﻂ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺸﻮ ﻭ ﻧﻤﺎﻯ ﺟﺮﺛﻮﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺳﺎﺧﺘﮕﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭﻯ، ﻭ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻛﻪ ﻭﺍﺭﺙ ﻣﻬﺎﺟﺮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﭘﺎﺳﺨﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ؟! ﮔﺮﭼﻪ ﺍﺧﻴﺮﺍ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﻭﻟﻰ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺎﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ. [۱]
[۱] تفسیر نمونه / جلد ۷ / صفحه ۲۶۱