گروهی و تشکیلاتی بودن کار
یکی وظایف همه مسلمانان مخصوصاً دغدغه مندان عرصه های فرهنگی و اجتماعی، تلاش و جهد در مسیر حق و مبارزه با باطل است. هر کس که در این مسیر قدمی برمی دارد طبیعتاً بخاطر احساس تکلیف و وظیفه می باشد.
در آیات قرآنی و روایات معصومین برای سرعت بخشیدن به فعالیت های فرهنگی و دینی راهکار ویژه ای بیان شده که نشان از اهمیت آن دستورالعمل است:
گروهی و تشکیلاتی بودن کار
اگر کمی دقت کنیم می بینیم خداوند متعال برکاتی در کار تشکیلاتی قرار داده که هیچ قدرتی جایگزین آن نمی شود. گروهی و تشکیلاتی بودن کار دینی نصرت الهی و سرعت ویژه ای به کار می دهد. شاید بتوان گفت که اولین ویژگی در موثر بودن و موفقیت، گروهی و تشکیلاتی بودن کار است. در تاریخ هم نمونه های روشن آن را می بینیم؛ یک نمونه اش جنگ بدر است که خداوند متعال می فرماید شرط امدادهای غیبی به مسلمین را همبستگی و حفظ نظام گروهی و تشکیلاتی بیان میکند.
در حوادث و جنگ های متعددی که اصل اسلام در خطر نابودی و شکست بود خداوند متعال وعده یاری به مسلمین می دهد از جمله در آیات ۱۲۳ – ۱۲۶ آل عمران و آیه ۹ انفال مربوط به جنگ بدر و احد که با کمک امداد غیبی فرشتگان لشکر چند برابری مشرکان مغلوب می شود و همین طور نبرد حنین و احزاب و جنگ با یهودیان که خداوند با مسلمین را نصرت می دهد.
در آیات ۱۲۳ – ۱۲۶ آل عمران به نصرت سپاهیان اسلام در نبرد بدر به وسیله فرشتگان تصریح شده است:
ولقد نصرکم الله ببدر و انتم اذله فاتقوا الله لعلکم تشکرون اذ تقول للمؤمنین الن یکفیکم ان یمدکم ربکم بثلثه ءالف من الملئکه منزلین بلی ان تصبروا و تتقوا و یأتوکم من فورهم هذا یمددکم ربکم بخمسه ءالف من الملئکه مسومین؛ هر آینه خداوند شما را در بدر در حالی که ناتوان بودید، یاری کرد، پس، از خدا پروا کنید، باشد که سپاس گزارید، آن گاه که به مؤمنان می گفتی: آیا شما را بسنده نیست که پروردگارتان شما را به سه هزار فرشته فرو فرستاده مدد رساند؟ آری اگر شکیبایی ورزید و پرهیزگاری پیشه کنید و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را با پنج هزار فرشته نشان دار مدد می رساند.
ناهم گونی نیروها و چند برابر بودن دشمن در نخستین درگیری مسلمانان با کفار – که به گفته برخی مفسران، تعداد مسلمانان در جنگ بدر تنها ۳۱۳ نفر بود و فقط یک اسب همراه داشتند، در حالی که مشرکان دست کم هزار نفر بودند و صد اسب داشتند(۱) موجب شد تا مسلمانان به خدا پناه برده، از او فریادرسی بخواهند و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دست به دعا برداشت و فرمود: ای خدا! اگر مسلمانان کشته شوند، کسی در زمین نخواهند ماند تا تو را بندگی کند.(۲) از امیر مؤمنان (علیه السلام) نیز نقل شده است که فرمود: در جنگ بدر، هنگامی که به سوی میدان می رفتم، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را در سجده دیدم که جمله یا حی یا قیوم را تکرار می کرد و آن قدر تکرار کرد تا مسلمانان پیروز شدند(۳)
درست است که تعداد لشکر اسلام بسیار کم بود ولی همین اتحاد آنها تحت فرمان پیغمبر اکرم صل الله علیه و آله و داشتن شرایط دیگری که بیان می شود موجب قدرت شگفت انگیزی شد که سپاه مجهز و سه برابری دشمن را به زانو درآوردند.
۱- تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۴۵؛
۲- جامع البیان، ج ۶، ج ۹،
۳- بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۲۳۵.