گداپروری یا منع از صدق
⇐ مسئله ای مطرح می شود که این فعالیتهای محرومیت زدائی مردم را متوقع میکند و کمک رسانی و صدقه دادن به محرومان جز تن پروری و گداپروری نتیجه ای ندارد؟!
مسئله کمک رسانی و صدقه به محرومین با دو چالش افراط و تفریط روبرو است گداپروری یا منع از صدقه. برخی دچار افراط می شوند و به گونه ای بی ضابطه و شناخت کمک رسانی می کنند که نتیجه اش تنبل شدن فرد، خانواده یا جامعه مخاطب این کمک می شود. مثلاً فردی از مرکز کشور به یک منطقه دورافتاده می رود و دلش به حال عده ای می سوزد و به مدت طولانی مدتی اقلام غذائی و غیره می فرستد در حالی که این افراد توان کار کردن را دارند و کمک مستمر سبب شدیدتر شدن احتیاج آنها میشود. از طرف دیگر برخی هم دچار تفریط می شوند و از کمک کردن به عده ای که از اولیات زندگی بی بهره اند دریغ می کنند. این تفکر میگوید مردم را نباید متکی به صدقه بار آورد.
رئیس کمیته امداد در این رابطه از قول مقام معظم رهبری نقل می کند که در یک جلسه‌ای که محضر رهبر معظم انقلاب بودیم، حضرت آقا فرمودند: اینکه می‌گویند نیازمندان را متکی به صدقه بار نیاوریم غلط است، چه کسی گفته این را؟ اولاً صدقه واژه‌ی قرآنی است. خداوند به پیامبر فرمود: «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِم بِهَا».(۱) صدقه بسیار مهم است، صدقه انفاق مردم است، گیرنده‌ی صدقه، اول خدا است. صدقه زندگی را برکت می‌دهد، دفع بلا میکند و طبق فرموده‌ی قرآن تا ۷۰۰ برابر می‌تواند مضاعف شود. نه صدقه‌گیرنده کار بدی میکند نه صدقه‌دهنده. این مکتب ما است و باید تبلیغ کنیم که مردم بیشتر صدقه بدهند. آن کسی که صدقه می‌دهد از مالش کم نمی‌شود و آن کسی که صدقه می‌گیرد از دست خدا می‌گیرد. طرف معامله خداست، صدقه را خدا آفرید تا بشر را بهشتی کند. این باید در جامعه‌ی ما تقویت شود. متأسفانه بحث‌های فرهنگی و اقتصادی انفاق در کشور ما به درستی مطرح نشد، اقتصاد در نظام اسلامی آمده است تا مردم را در همین دنیا خوش‌بخت کند. برای آباد کردن آخرت ابتدا باید دنیا را آباد کنیم، در قنوت نماز می‌خوانیم «رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً وَفِی الآخِرَهِ حَسَنَهً(۲)».(۳)
تفکر صحیح محرومیت زدائی گداپروری یا منع از صدقه را رد می کند بلکه این عقیده میگوید خدمت به محرومین باید با نگاه فرهنگی و حرکت در مسیر عادلانه و حکیمانه آن باشد. و اگر این راه به درستی طی شود آن وقت خدمت به محرومین می شود عبادت. همانطور که امام راحل می فرمود : «گمان نمى کنم عبادتى بالاتر از خدمت به محرومین وجود داشته باشد.»(۴)
۱- توبه/۱۰۳
۲- بقره ۲۰۰
۳- مقام معظم رهبری ؛ در دیدار با سران قوا و مسئولان کشور ۲۰/۰۳/۹۶
۴- صحیفهامام، ج ۲۰، ص: ۳۴۲